سفر زند و شاعری
نوشت: نزار قبانی | مَٹ: عتیق آسکوہ بلوچ
چارمیکو بشخ
گل آتیٹ ودشت
دمشق نا متکنا اُرا تیان اسہ اُرا اسیٹی 21 مارچ 1923ء آ ہراتم ای ودی مسوٹ گڑا ڈغار ہم او وخت تینا ودی مننگ نا ایسری ساہت آتیٹ ئس۔ ہتم تینا خرّن آ لباس ءِ نشان تس نا تیاری تیٹ ئس۔ ڈغار و کنا لمہ اسہ وخت آ پڈ پُر مسوسر؛ و ہڑتوما تا چنا خننگ ہم اسہ وخت آ مسوسس۔
ای گوڑینگیوہ کہ انت دا بیرہ قسمتی گڑاس ئس یا کنا ودی مننگ دنو مُد اسیٹ مرے ہراتم ڈغار جانکش آ مرے و درخت آک تینا متکنا لباس ءِ کشیسہ چغل تننگ آ مریر؟ انت کنکن دا ہیت نوشتہ کننگاسس کہ کنے مارچ ئنا تُوہ ئنا ڈول مروئی ءِ ہرا ایسری و بدلی تا تُوہ ءِ؟ ہرا ہیت ءِ ای چاوہ او دادے کہ ہرا دے ای ودی مسوٹ، قدرت تینا انقلاب ءِ سیڷ ئنا مُد آ پرمان کننگ ئس و کشت و کشار، بئے بوچ، پُھل و چُک آتیان اندا خواہنگ ئس کہ او تیوہ غاک ہم زمین آ دا انقلاب ئٹ اوڑتون اوڑدہ مریر۔
دا تیوہ غاک تو ڈغار نا شیف آن مننگ ئسر، سلیس اونا زی ئنا ہیت گڑا داڑے فرانسیسی کوزہ گیری نا برخلاف تحریکِ مزاحمت شامی خلق آتیان ہلیس شار و نیامئی چُنک شار تے اسکان تالان مننگ ئس۔ چُنک شار شاغور، ہراڑے نن ہندی ئسون، مزاحمت نا بنجاء آتیان اسہ سوگوْ ہند اس ئس۔ دا دمشقی چنک شار تا راہشون تیٹ سوداگر، صنعت و ہنر کاری تون تفوک مخلوق و دکان خواجہ غاک اوار ئسر۔ دا بندغ آک تینا دکان و اُرا تیان راجی تحریک نا مالی کمک ءِ ہم کننگ ئسر و اونا راہشونی ءِ ہم۔ کنا باوہ، توفیق قبانی، اندا بندغ آتیان اسٹ اس ئس و ننا اُرا ہم اندن انگا اُرا تیان اسٹ ئس۔
ای اُرا نا شابیت دے ٹکی برآمدہ ئٹ تولیسوٹہ و بھاز اُست خواہی و چنائی دوستی تون شامی سیاسی راہشون تا ہیت آتے بنگوٹہ۔ ننا اُرا نا حویلی ئٹ سلیسہ سیاسی راہشونک ہزار آتا مُچی تون تران کریرہ، فرانسیسی کوزہ نا برخلاف اُلس آن مزاحمت نا خواست کریرہ و آجوئی دوئی کننگ کن اوفتے انقلاب نا سبخ تسورہ۔ دا سیاسی جلسہ غاک مئذنۃ الشحم نا چُنک شار ئٹ ننا اُرا نا بند درغ تا تہٹی ہڈ تننگارہ۔ نن ہم درغ تا پد آن ڈھکوک گڑا نہ گڑاس بنگونہ ولے زیات سرپد متونہ۔
1930ء نا دہ یک ئٹ ای داخہ در سرپدی تختوٹہ کہ داڑے مروک ہیت آتے جُوانی ئٹ یات تخنگ کروسٹ۔ ولے ہراتم ای ساف نا پاس آتیٹ سینیگال نا توفک و نیزہ بند سپاہی تے تینا اُرا ئٹ پیہنگ آ خناٹ و اوفتے تینا باوہ ءِ )تدمر ئٹ ٹہیفوک( ریگستانی جیل آ دننگ کن ہلیسہ تینتون بکتربند گاڑی ئٹ دریسہ خناٹ گڑا ای سرپد مسوٹ کہ کنا باوہ داسہ مٹھائی جوڑ کننگ نا جاگہ غا پین کاریم اس کرو، دا وخت اسکان تو او آزاتی کن کاریم تیٹ گٹ ئس۔
او دے تیٹ کنا باوہ مٹھائی و انقلاب نا تیاری تیٹ لگوک مسکہ و ای اونا دا کاریم آن بھاز زہمی مسوٹہ۔ ای گوڑینگاٹہ کہ او امر ہنینی و خرینی و سختی نا کاریم ءِ اوار کیک۔ دا ہیت کنے دا سوب آن یات بریک کہ اِرا کاریمی کنا باوہ نا شخصیت اٹ ئس او کنے ٹی و کنا شاعری ٹی بھاز پاش حالیت تون بسونے۔ گڑا کنا رومانی شاعری مخلوق نا پارہ غا سفر کن کنا پاسپورٹ جوڑ مس، یعنی ہمو پاسپورٹ آتیان اسٹ ہرافتے ای کاریم اٹ ہتیوہ۔ فطری ڈول ئٹ ای بھاز آ شار تا اسہ مسافر ئسے اُٹ۔ ہراتم اسہ پاسپورٹ آن کنا اُست پُر مریک گڑا ای اودے چغل ایتوا و اونا جاگہ غا تینا جیب آن، پوسکنو پنہ و پوسکن ویزہ والا، ارٹمیکو پاسپورٹ ءِ کشیوہ۔ سفری کاغد کنکن ہچبر داخہ دا گچین الّمی متنے اخہ در تینے ٹی تینٹ سفر۔
دی بلوچستان پوسٹ : دا نوشت اٹ ساڑی ہیت و خیال آک نوشتوک نا جند ئنا ءُ، دی بلوچستان پوسٹ میڈیا نیٹ ورک نا دا ہیت آتے مَننگ الّمی اَف و نئے کن دا ادارہ نا پالیسی تا درشانی ءِ کیک۔