اِرا ہزار بیست نا نوبیل داد کن پن کروک امریکئی شاعرہ لوئیز ایلزبتھ گلک کیمبرج میساچیوسٹس امریکہ ئٹ تینا اُراٹی اسہ سادہ و چُنک مجلس اسیٹی تینا نوبیل داد ءِ دوئی کرے۔
کووڈ نوزدہ نا بیم نا سوب دا سال نوبیل داد کٹوک آتے داد ءِ اوفتا اُرا تیا تننگ مریسہ ءِ، اندن آن لائن مجلس الفریڈ نوبیل نا سال دے آ دئے دسمبر آ ہڈ تننگو۔
سویڈش اکیڈمی نا سیکریٹری داد نا پڑو ءِ کریسہ پاریسس کہ دا داد اونا داشمندی آن پُر شاعرانہ آ توار کن ءِ، ہرا پلویڑ کروک زیبائی ئٹ بندغ نا وجود ءِ آفاقی کیک۔
گلک 1943ء ئٹ نیویارک ئٹ ودی مس، اونا پیرہ، بلہ نا تعلقداری ہنگری نا یہودی خاہوت آن ئس ہرافک امریکہ غا ہنپیر، گلک نا باوہ خاہوت نا اولیکو بندغ ئس کہ ہرانا ودشت امریکہ ٹی مس۔ گلک نا لمہ ویلسلے کالج آن گریجویٹ ئس۔ گلک پائک کہ چنکی ئٹ اونا لمہ باوہ اودے یونانی اساطیر نا تعلیم تسر و گلک چنکی آن شاعری نا بناء ءِ کرے، او دا وخت ییل یونیورسٹی ئٹ انگریزی نا پروفیسر نا دروشم ئٹ خدمت آتے ایسری تننگے۔ شاعری تون اوار اونا شاعری نا بابت نوشت آتا کتاب آک ہم شینک مسونو۔
اونا شاعری نا اولیکو کتاب “فرسٹ بورن” 1968ء ئٹ شینک مس و 1993ء ئٹ اونا کتاب “دا وائلڈ آئرس” کن اودے پلٹزر داد تون شرف بشخنگا۔ 2014ء ئٹ گلک نیشنل بک داد ءِ کٹا۔ گلک نا دا وخت اسکان شاعری نا دوانزدہ مجموعہ شینک مسونو۔ اکیڈمی نا باسک اندرز اولسن’ گلک ءِ ایملی ڈکنسن تون ہم گرنچ سرپد مریک۔ 2016ء ئٹ صدر اوباما’ لوئیز ایلزبتھ گلک ءِ “نیشنل ہیومینیٹز میڈل” ءِ تس۔ 2003 ئٹ ہراتم گلک ءِ امریکہ نا پوئٹ لاریٹ پن کننگا تو اوڑان سوج کننگا کہ نا خوانوک آتا کچ زیات مرو گڑا نی امر محسوس کروس؟ گلک پارے “خوانوک و بنوک آتے زیات کننگ تون کنے ہچو ہڷ تس اس اف، و ای تینا اروک آتے “کم، بیدار و پرجوزہ دوست تخیوہ۔”
گلک 1993ء ٹونی موریسن نا نوبیل داد آن گڈ اولیکو امریکی زالبول ادیب ءِ ہرا دا داد ءِ کٹانے۔ نوبیل داد نا 120 سالہ تاریخ ئٹ لوئیز ایلزبتھ گلک شانزدہ میکو زالبول ءِ۔ داڑان مُست نوبیل داد ءِ کٹوک زالبول تا پنک دادو:
1909ء سیلما لیگرلوف (سویڈن)
1926ء گرازیا ڈلیڈا (اٹلی)
1928ء سگرڈ انڈسیٹ (ناروے)
1938ء پرل ایس بک (امریکہ)
1945ء گبرئیلا مسٹریال (چلی)
1966ء نیلی ساخس (جرمنی-سویڈن)
1991ء نڈائن گورڈیمر (جنوبی افریقہ)
1993ء ٹونی موریسن (امریکا)
1996ء وسلاوا سزمبورسکا (پولینڈ)
2004ء الفریدی جیلینک (آسٹریا)
2007ء ڈورس لیسنگ (برطانیہ)
2009ء ہرٹا میولر (رومانیہ-جرمنی)
2013ء ایلس منرو (کینیڈا)
2015ء سویتلانا الیگزووچ (بیلاروس)
2018ء اولگا توکارچک (پولینڈ)
2020ء لوئیز ایلزبتھ گلک (امریکہ)