بولی نا خواست – سمیہ بلوچ

بولی نا خواست

نوشت: سمیہ بلوچ

دی بلوچستان پوسٹ

۱۱۔اگست 1947 ئٹ بلوچستان ءِ انگریز آتیان آجوئی رسینگا سس (اسیکہ وا 27 مارچ 1948 پاکستان بلوچستان آ کوزہ کرے) ولے اینو ہم بلوچستان پاکستان نا کوزہ ٹی ءِ، جہان نا مون آ تو بلوچستان پاکستان نا اسہ صوبہ ئسے ولے بلوچستان تینٹ اسہ ملک ئسے۔

دا دغار او اف ہرادے اینو پگہ نا نشخہ آتیٹ بلوچستان نا پن اٹ نشان تننگک، دا گواچن ئٹ بلوچستان نا ہمو بشخ ءِ ہرادے بلوچ قوم نا تدوکا 500 سال نا تاریخ ٹی مرکزیت نا شرف دوئی ءِ، ولے دا تیوہ آ بلوچستان اف دادے تو برطانوی حکومت تینا سامراجی مسخت آتا دوئی کننگ کن بلوچستان نا ڈغار ءِ مسہ بشخ ٹی جتا کرے، اسہ بشخس ایران و اسٹ افغانستان ءِ تس۔ پدا انگریز آتا ہننگ آن گُڈ 11 اگست 1947 آ بلوچستان ءِ آجوئی رسینگا۔ و 14 اگست پاکستان ءِ و 15 اگست ہندوستان ءِ۔ (1)

براہوئی بلوچی ننا راجی بولیک ءُ ولے اینو نا تاریخ ٹی ننا بولی ننے آن گم مننگ ءِ، دا بھاز بھلو بے سہبی ئسے اسہ قوم اسیکن کہ او تینا بولی ءِ نوشت و خواننگ کپک۔ اینو بھاز آ بندغ آک اریر ہرا براہوئی خوانپسہ اسہ راج اسیکن دا بھاز بھلو بے سہبی ئسے۔ جہان نا ہرا راج غلامی ٹی مسونے اودے علم آن مر تخنگانے دا تاریخ ٹی مسونے کہ ہرا وخت اسے ملک ایلو ملک آ کوزہ کرینے اونا اندا کوشست مسونے کہ او اوفتا بولی ءِ ایسر کے و دا گڑا ننا قوم ئتو ہم مننگ ءِ، ننا مخلوق تینا بولی ءِ ایسر کننگ ٹی دژمن ءِ تینٹ کمک کننگ ءِ۔

اینو ننا بلوچ راج نا حالیت دادے کہ اگہ نی کس ئسے آن اریف کہ نی انتے براہوئی نوشت و خوانپیسہ او اندا پائک کہ نن غلام ءُ راج ئسے اُن، ننے اسکول اف، ننے کتاب اف۔ منینہ اگا نن تو خواننگ نا ہمو خواست و آسراتیک افس ولے سوشل میڈیا تو ارے، اوکان علم ہلنگ کینہ۔ نن کہ اینو بھاز براہوئی ٹی نوشتوک کتاب آک اریر، نوشت، نغد کاری نا بابت نوشت و افسانہ آک ہم اریر، اندن براہوئی لکھ وڑ نا بابت ہم کتاب ساڑی ارے (اوفتا کچ کم مرو ولے نن اوفتیان ہم فائدہ ارفنگ افن۔) اگہ براہوئی خواننگ نوشتہ کننگ خوان تو نن دافتیان ہیل کننگ کینا ولے ننا مخلوق دا گڑا تیا پام تفک اوفک نیمون کیرہ کہ نن براہوئی پوہ مفنہ گڑا سوج دا ودی مریک کہ نم انگلش، اردو خواننگ امر ہیل کریرے، نن خنانن کہ انگلش ہیل کننگ کہ ننا مخلوق اخس در خواری کیک۔

ننا بھلاک خوانانو، اوفتا حق مریک کہ او گڑاس نوشتہ کیر۔ اینو اوفک دن کریر گڑا ننا بروکا زنک انت ئس ہیل کرو، او وخت اسکان بلکن ننا بولی نا وجود مروف، براہوئی ہچ ءُ بولی اس مروف و دا ننا دژمن نا سرسوبی و ننا بے سہبی مرو۔

بلوچی ننا راجی بولی ءِ، بلوچی ٹی واہم خواننگ مریک، مخلوق جوان ءِ بلوچی ئٹ نوشت و خواننگ نا کوشست کیک ہیت دادے براہوئی ٹی کس اس ہم کوشست کپک، دیمروی نا ہرکس ہیت کیک ولے نن چانہ ہر گڑا تیار رسینگپک اوڑکن کوشست کروئی تمک ولے ننا مخلوق ٹی دا حال اف۔ اگہ او خوانپسہ جتا ءُ ہیت ئسے ولے دا ہیت ءِ کپس کہ نن تون اینو آسراتیک افس یا نن غلام اُن ننا بولی پد بٹنگانے۔

حوالہ:
-1 تاریخ بلوچستان، میر گل خان نصیر