بلوچستان نا مال و مڈیک براہوئی ادب نا رنگ اٹ
نوشت: محبوب شاہ
گڈیکو بشخ
دی بلوچستان پوسٹ
مزاحمتی ادب ہر زبان نا سلاء پاننگک ولے ننا ادب تون اوار جنوبی افریقہ ٹی ایلو ادب آتایان زیات گام خلنگے ہراڑے کے افریقی مخلوق نسلی و سیاسی تعصبات آتا گواچیء افریقی قوم دا جنگ اٹ تینا شناخت و تینا آجوئی نا جدوجہد ءِ برجا تخانے، ہندن اوتا شاعر آک، اوتا ادیب و دانشور آک اوتیتون نن و دے جک سلوک ءُ، اوتا ادیب و شاعر آک اگہ سلاء ارفنگ کپسہ تو اوک قلم نا تیر کش اٹ مدام جنگ انا سرفیس آ خالی دو سلوک ءُ۔
سیڑا سے نا قولءِ اگہ غلامی نا زنجیرے گڈنگ کپیسہ تو زنجیر اٹ تفوک تینا نت ءِ گڈہ انتیکہ غلامی نا تندرستی آن آجوئی نا معزوری بھاز جوانءِ۔
ایہن ہم دنیا ٹی امر ءُ راج اس مرے، امر ءُ ادب اس مرے اونا ادیب و شاعر ہراتم تینا ورناکے بے روزگار تینا خاہوت ءِ بیگواہ، تینا قوم ءِ دتر چُر خنے، گلی کوچہ غاکے بینگ دتر نا لپ آتے تالان خنے، اگہ کسس نوشت آن نا ولدے یا کس مزاحمتی ادب نا پنء بنتنے ہم وخت حالات اودے شاعر و ادیب جوڑ کیک، و مزاحمتی ادب ہندا ظلم و جبر ئنا توار آن ودی مریک۔ براہوئی ادب اٹ ڈاکٹر سنی ہندا دامان تا گواڑخ اسے ہراکے چککل آتا توار اٹ مزاحمت نا پرک آکے نازیفنے۔ مزاحمتی شاعر نا ملی ٹی شاعری نوشتہ کننگ نا وخت آ وطن نا عشق انا کیفیت اونا روح اٹ اوڑدہ مریک گڑا شاعر نا بے مٹ آ لوز آک بے سما شاعر نا است انا رغ رغ آن پیشتمیسہ قلم نا زنگ آک تینا ورنا تیکے لیلڑی نوشتہ کیرہ؛
نن تو دتر کو ٹھپ آکو
پھلو مجید آ گپ آکو
داڑے دتر کو ٹھپ آکو
بھلا مجید آ گپ آکو
مش کو جبل کو پند آکو
کاکا سگارے رند آکو
مرغن کسر کو لُک آکو
آصف ندیم اے ڈکھ آکو
غلامی انت ئسے، غلامی دادے پارہ کہ ہر اسٹ توار خلپ ہراکے ظلم ئنا خلاف گواہی تننگ کپ، غلامی سوچ و فکر نا مریک۔ رسم و رواج نا وڑ اٹ ہزار آ سال آک گدرینگر و مخلوق اٹ پوسکنو سوچ اس ودی مف۔
ہندن مزاحمتی ادب دنیا نا ہر بولی نا اسہ گچین ءُ بشخ اسے، ادب نا پڑا دانا کاریم راج اٹ ودی مرو کا ناانصافی، ظلم و ستم، استحصال و محرومی تا وجہ غان ودی مریک۔ دا ادب ءِ جوڑ کروکاک دیرو کہ دیر و خاخر آن گدرینگرہ۔ دنیا نا چندی ملک آتیٹی دا ادب ءِ زندہ تخنگ و سانبنگ کن تینا مال مڈی تون اوار تینا جان ندر کروئی تمک۔ بھٹو نا دور اٹ ہراتم سردار عطاءاللہ مینگل نا حکومت ختم کننگا تو سرکار سیاسی آ باسک آکے سیاسی راہشونکے جیل زندان اٹ بند کریر، سیاسی پارٹی تیا رکھ خلنگا ہراڑان مخلوق سرکار نا خلاف مزاحمت ءِ بناء کرے تو بلوچستان اٹ مزاحمت ءِ کھٹیفنگ کن خلق پٹ و بیوان تیٹی بمباری کننگا، ہستین انسان و ساہدارک بمب و سم تا گواچی مسر ہموتم بابو عبدالرحمٰن کرد مزاحمتی ادب نا سرخیل پاننگاکہ ہموتم او تینا مزاحمتی شاعری ٹی بھاز مُر آن اسے خورانٹ ءُ توار اسے اٹ است ہسونو لہجہ سیٹی بے سلاء ٹپی ءُ جان اسیتو کوک کرے؛
پھدا جیل و زندان نا دور بس
پھدا توفک و تیر نا دور بس پھدا گولہ و بمب باری نا زور
پھدا ملکٹی قہر و آفت نا شور
پارہ غلام ءِ غلامی خوش مف تو اِچ ءُ خواجہ اس ودی مفک۔ ہرا وخٹ کے ملک اٹ ون یونٹ ہمو وخت ملک انا ہر چار آ صوبہ غاکے مغربی پاکستان نا پن اٹ اسے صوبہ اس جوڑ کریر ایلو مسہ صوبہ غاتیتون اوار ریاست قلات کہ بلوچستان نا پن اٹ ملک اٹ اسے صوبہ سے نا پن اٹ چاہنگاکہ اونا پنء ہم ختم کریر تو خان میر احمد یار خان بلوچستان نا کیس ءِ ارفے لندن نا عدالت آ سر مس و ریاست نا بحالی نا جدوجہد ءِ بناء کرے۔ منہ وخت آن پد خان صاحب پدی بلوچستان کوئٹہ غا سرمس ورناک خان صاحب نا استقبال ءِ بھاز جم و جوزہ ٹی کریر، ہندن خان صاحب ہم ون یونٹ نا خلاف تحریک اٹ اوار تما۔ مستونگ شاہی باغ اٹ اسے بھلو جلسہ اس ہڈ تننگا، جلستہ ٹی بلوچستان نا پنی نواب سردار آک بشخ ہلکر، براہوئی ادب اٹ مزاحمتی ادب نا سرخیل ایماندار نادر قمبرانی و عبدالرحمٰن کرد کمک اٹ دودینگ ءِ بناء کرے ہموتم مزاحمتی ادب نا پرچار کروکا حالیت ہندن اس دنکہ توپ انا گولہ کاٹم آ چریفس۔ ہندن ایماندار نادر قمبرانی وطن کن بھلو لوڑ و دنز اس تینا خن تیٹی خنا، ہراتم او ورناکے جیل و جولان نا زنجیر تیٹی تفوک و نہار تا چانپول آکے اوتا سو تیٹی سخت خنا تو اونا مزاحمتی شاعری مخلوق کے راہشون نا چراغ ءِ مزاحمتی لوز آتا کمک اٹ لگیفے، مستونگ نا ہندا بھلا جلسہ ٹی سردار و نواب آتون خان قلات میر احمد یار خان نا مونا است ہسون و خیسن آ خن تیتو است گیرا توار اٹ کوک و پاڑو کریسہ و تینا است آن پیشتموکا اسے اسے لوز ءِ خیسن نا تار اٹ دا وڑ خلاکہ جلسہ ٹی او تینا قوم انا جوزہ غاکے ہندن مست کرے ہراڑان چندی بندغ آک اوغارہ، چندی کماش آتا خڑینک آک وہارہ
تکہ تلار جھلتا قسم
میری نا بُٹ خلتا قسم
چلتن نا شم تلتا قسم
بولان نا ول ول تا قسم
تینا بلوچستان کے نن
پٹ و جبل بیوان کے نن
مست مال و مڈی ءِ کرون
ولدا ایتون جان کہ نن
ادب نا دنیا ٹی مزاحمتی ادب اسے ہندنو صنف اسے ہراکے مدم بے سلاء ءِ ولے اونا لوز آک گولہ و بارود نا کاریم ءِ کیرہ، اونا شاعری سرونز و دمبورہ تون اوار خاخر آ تیل شاغک۔ دا ادب نا ہمو صنف ءِ ہراکے زور آور آکے بے تغ کیک اونا ماڑی تا بنداو کے سریفک انتیکہ خواجہ غاک اخس کے مزاحمتی تحریک آتیان خلیرہ ہنداخہ زیات شاعر آتا برانز دسوکا لوز آتیان اوتا تخلیق کروکا لڑی تیان آن خلیرہ انتیکہ شاعر نا لڑی ٹی خلوکا اسے اسے خوار سم آمبار لگک ہندا خاطر آن مزاحمتی ادب نا کتاب آتیا چندی ملک آتیٹی رکھ خلینگک۔ انتیکہ مزاحمتی شاعری خوف کٹیفپک خوف اونا ایسر مننگ عقل انا حصول نا نشانی ءِ، خوف انا بیمار آ بندغ وخت اس ہم لاہخ مننگ کپک۔
دی بلوچستان پوسٹ : دا نوشت اٹ ساڑی ہیت و خیال آک نوشتوک نا جند ئنا ءُ، دی بلوچستان پوسٹ میڈیا نیٹ ورک نا دا ہیت آتے مَننگ الّمی اَف و نئے کن دا ادارہ نا پالیسی تا درشانی ءِ کیک۔