کنا راج
(ارٹمیکو بشخ)
نوشت: حفیظ شہزاد
دی بلوچستان پوسٹ
جہان پوسکنا دور ئٹی مُرغنو پند مُرغنو سوچ تخسہ تینا گام تے ہراکان ہراڑے سر کرینے، وخت وخت ای اندا سوچیوہ کہ نن انتئے ایلو زمان آن بھاز پدی اُن ولدا است ئٹ ورندی بریک کہ بیرہ نن پدی اُن ایلوک تو افس۔ اگہ ایلو راج آتے اُرن ترقی یافتہ تینا مخلوق نا دڑد خور وخت اس فوٹوس بریک فلان مُلک نا وزیر اعظم سائیکل فلان جا اِننگے۔ ولدا کمنٹ آتے خن ہرکس اندُنو تبصرہ کیک ہرکس پئے افلاطون ساڑی ءِ ننتون دافتے سبخ تسونے۔
دا ہمو بندغاکو ہرافتے ای ذہنی غلام تکیوہ۔ دا ہمو بندغاکو سینزدہ چانڑدہ سال آن کالج یونیورسٹی تیٹی تاریخ فلسفہ تون اوار پین بھازا گڑاتے خوانانو و خواننگ ئٹی ءُ ولے حق ءِ مونا ہتپسہ حق ءِ کس ءِ پاپسہ۔ بیرہ داسوب آن پاپسہ اُو تینا زند تینا پگہ نا سوچٹ تینا وجودے مِشتا کرینو۔
بیرہ سوچ تینے اسکان محدود مس ہم انسان نا وجود مِش تا مریک۔ اگہ سوچ ءِ بھلن کین تینے آن بغیر پین کس نا زند کن ہم سوچن تو است ئٹی احساس ودی مریک۔ است خُلکن مریک نے اندا پاہک کہ اِن اونا ہم کُمک مر۔ تو بندغ بیوس ءُ ذات ئسے بندغ نزور ءُ ذات ئسے است نا ہیت ءِ ہمے وخت آن ارفینے تا اینو اسکان۔
ولدا اگہ بندغ ہنا ہمو بیوس نہ کُمک ءِ کرے تو ای یخین ئٹ پاوہ ہمو سخت است انگا انسان نا است پمبہ آن بار خلُکن مریک و اندا کاریم ئے پین نا کمک کننگ ءِ تینکے فرض اس گوْندک ولدا اودے جارات بفک و زند بر تینے اندا کاریم تون مشغول کیک۔
اینو نن اگہ خواننہ لکھنہ بیرہ ننا سوچ اندا مف کہ نن خوانن تینے جاگہ اس سر کین نوکری پیسہ تینا زند ءِ جوڑ کین تینا چُناتے آسرات کین پیسہ مرے گاڑی مرے بیرہ تینا سوچ مرے آخہ ننے پٹوئی ءِ تاریخ ءِ، ننے تینا راج ئنا سوچ ءِ خلوہی ءِ، ننے تینا راج ئنا کمبوتی تے مُر کننگ نا سوچ مرے۔
نن اسکول ٹی اُن ننتون گڑاس اندُنو سنگت ہم مریک ہرادے تختی یا قلم ہلنگ کہ پیسہ اف ولے ہمو چُنا انداخہ ذہین ءِ کہ اگہ ماسٹر کاپی تے چیک کے کُلان مُست او تینا کاپی ءِ کشک، کُلان مُست سبخ ءِ بنفک اگہ اُرس تا چپل آک تہ ارنگوک ءُ۔
او اندا غریبی حال اٹ تینا وس ءِ کیک خوانک شش یا ہفت نا کلاس اسکان خوانا تو ہمو غریبی بیوسی نا دو آن خواننگ آن سلیک انتے کہ ننا راج ئٹ پنچ آن مونی پیشن امتحان ہلنگ کہ راہی کیرہ اونا خاطر پیسہ گاڑی نا کرایہ کُننگ بیننگ نا خرچہ دا کُل ءِ ہمو بندغ ءِ کروہی مریک۔ اگہ آخہ دا متور تو امتحان آن سلیک امتحان تننگ کتو سال اس خواری مِش تا مریرہ اندا سوب آن اوفتا اُست پنک کہ داخہ خواری کشاٹ امتحان متو بیرہ بے پیسہ ئی نا دو آن۔
ننا راج ئٹی امیر دے پدے آن امیر و غریب دے پدے آن غریب مرسہ اننگ ئٹی ءِ۔ ننا راج ئٹی اگہ امیر ئسے ہڷ زکام اس مرے ہم بیٹھک ٹی جاگہ ملپک نے مخلوق حال پُرسی آ انداخہ زیات بریک کہ داخہ زیات غریب نا مرک آ بفسہ۔
اینو پیشن آن کس بفک نا راج ئنا ڈکھ ویل آتے مُر کپک یا اندا سوچ ءِ خلوس کہ اینو دُنے پگہ جوان مرو آخہ اینو دا حالیت ءِ پگہ حالیت داکان ہم خراب مننگ کیک اگہ نن اینو حالیت آ پامدار متون حالیت ءِ اُرتون خوانتون تو پگہ نا حالت داکان زیات خراب مننگ کیک۔
نن اسکول ئٹی ہمو غریب آ چناتا کمک ءِ کین ہراتا ننے خبرے، مالہ ہیت ءِ تا کریٹ کہ قلم ارفنگ نا وس اف تا اگہ ننا کمک حوصلہ اوڑتون مرے ہمو چُنا ننے اسے مستقبل اس ایتک۔ اینو پگہ حق ءِ پاروک حق ءِ لکھوک آک کُل غریب آ اُراتیان تعلق تخرہ اینو دیر سابت کیک کہ فلان نواب یا فلان میر سردار نا مار آرٹیکل اس لکھانے اوٹی راج ئنا بیوسی لاچاری یا ظلم ستم تا ذکرے کرینے۔ کنا تُک ئٹ اسُل دا وڑ مننگ کپک کہ میر سردار نواب آتا جند یا اونا مار ظلم نا خلاف گڑاس لکھے ہاں بیرہ مفاد نا وخت بریرہ اندا پارہ کہ نن نما کمک ءِ کینہ نمتون انت ویل اس مس ننا درگہ نُمکے ہر وخت ملوکے یا پین پین ہمدردی نا ہیت کیرہ مفاد پورہ مس ولدا اوفتا ڈس نا نے خبر اف کہ اینو پگہ ہرانگ ءِ، کس اونا گوائی ءِ ہم تفک۔
ننے تینا راج نا ہمو باتی تے سرپد کروہی ءِ کہ دا بیرہ تینا پُر کننگ کہ نُمے ننے استعمال کیرہ۔ ننے تینا باتی تے پُوہ کروہی کہ نا حق آتے دیر کُننگ ءِ نی انتے دُن بیوس اُس ۔ ننے ہمو سردار میر نواب آتا کڑدار ءِ ہمو باتی تے نشان تروہی ءِ ہراک سدی تیان اندن ریفوک آتا دام آتیٹی پاسنگوک ءُ، ننے اوفتے دا دام آن کشوہی ءِ، اوفتے دا غلام آ ذہن آن آجو کروہی ءِ۔
کنا راج نآ لکھوک خوانوک آک اگہ گڑاس ہیل کریر تینے علم نہ دریاب گوْندرہ اگہ کس اوفتیان امیت اس تخے اوفتیان گڑاس سوج کے تو اندا وڑ اونا امیت پرغرہ کہ نا وس آن تیرے دا تاریخ فلسفہ دا ہر بندغ نا کاریم اف نی تینا دماغ خراب کپہ ننے آن بار ولدا سوج کروک نا حوصلہ میت آک اودے بیوس کیرہ اُو ولدا دا سوچٹ تینا اسُل شاغپک۔
مروہی اندُن ئس کہ اوفتے تاریخ فلسفہ خوانوہی ئس ولدا ہمو تاریخ فلسفہ غاتو تینے راج نا آدینک جوڑ کرسہ ایلو مخلوق ءِ خوانفوئی ئس۔ بد بختی ننا انداکہ بناء مریک کہ اخس خوان ہیل کہ اوفتے بیرہ تینون محدود تخ اندا وڑ فناء مہ مِش تیٹی اوڑان جوان ئس نا وجود ہچ مفروسُس۔۔۔۔۔
برجاء ءِ۔۔۔۔
دی بلوچستان پوسٹ : دا نوشت اٹ ساڑی ہیت و خیال آک نوشتوک نا جند ئنا ءُ، دی بلوچستان پوسٹ میڈیا نیٹ ورک نا دا ہیت آتے مَننگ الّمی اَف و نئے کن دا ادارہ نا پالیسی تا درشانی ءِ کیک۔