پوسکنا سردار
نوشت: محبوب شاہ
دی بلوچستان پوسٹ
غم و شادی نا پیہن آ پُچ آتے بیناٹ زی آتے کباڑی نا کوٹ ءِ، بدر و بھلن ریش بزرگ اسینا تروکا عطرو زباد آتیان کوٹ ئنا بغل آتیا چٹ تسوٹ، سنگت اسینا پوسکنا چوٹ آتے ساعت اسیکن وام الکٹ اولاخ الو باڑو کن بزغر نا ایٹ ءِ بہا کریٹ، خلق اٹ مدام چوٹ تخوکا ٹوپ ءِ سیال آتا خُلیس آن راست کریٹ، رکشہ اسے ہندنو ترقی یافتہ و زیبا ءُ علاقہ اسینا چونک آ سر مس ہراڑے نہادی آ گاڈی تا اسے بھلو کچ اس چِر اٹ سلوک اسر، توفکی ءُ بندغ اس وردی ٹی سلوک ہر گاڑی والا ءِ خن نشان تریسہ سوج کریکہ ہراکان بننگ اُس ہرانگ اننگ اُس گاڑی تا چپ و راستے چاہینہ نا مشین اسیٹی اُراکہ دا تیٹی گیشتر گاڑیک بیست منٹ آن سلوک تینا وار کن اُرارہ رکشہ والا ءِ ہکل تسوٹ اڑے گاڑی تا چر آن پیشتم مون مستی گیٹ آ کان، رکشہ والا پارے او کنا خواجہ دا پودگلی چوک اف ولدا دا رکشہ کنا اف جنوزان اسینا ءِ ای ڈیور اسے اُٹ رکشہ ءِ بند کریفیسہ ای پاریٹ نی ہکلہ کس بند کپک تے، ڈیور پارے خواجہ چاوہ جنوزان تون اوار کنے ہم بے نکان کیسہ نی میر اسے اس نے انت مریک۔
میر والا ہیت آ بروت آتے تاو تسٹ پاریٹ نی ہکلہ کس بند کپک تے نی ہیت کپہ ای ہیت کیوہ رکشہ ءِ چر آن کشنگ و مونا دننگ تون توفکی اس رکشہ والاڑا توفک ءِ تورے غورانٹ اس خلک شیف دڑہ ہستین خُلیس تالان مس، دڑاٹ جیب آن بھلن باریش بزرگ اسینا چھٹی ءِ کشاٹ توفکی نا دوٹی تسوٹ او چھٹی ءِ تینا آفسر نا دوٹی تس آفسر نا نظر چھٹی آ تمنگ تون ترندو سلام اس کرے پارے خدا اتینے میر، آئینی آ گیٹ ملنگا گاڑی والا تا با باریس۔
جٹ اسے آن پد رکشہ ڈیور اسے بے پایان ءُ بنگلہ اسینا گیٹ آ سلیس، دڑاٹ دانگ اینگ چک خلکٹ ہستین کیمرہ غاک چاری اسر، بنگلہ اس الو صفا محل اس اسکہ اِرا توفکی ءُ بسر نت تیان کاٹم اسکان پٹ و پول کریر پدا کنے تہٹی دریر۔
کم و ود کسر تے 500 صد میٹر مرغن اس ہرانا چپ و چاگڑد اٹ رنگی ءُ چری جوڑ اسر، چری تا نیام اٹ زیبا غا پھل آک چرک نا کمک اٹ خوشبو نا زباد دسنگ اسر، بےتوار است آن دعا پیشتما خدا خیر ایتے ہمو بھلن ریشی آ بزرگ ءِ ہرا کے کنے بہشت نا کسر آن ولد کرے ہراتا رند اٹ ترپ النگ ہنین آ چس آن پرے ہرانا حسن و زیباہی لافانی ءِ نہ تو داڑان بیدس زند انا کسہ دے اسکان پورو الو۔
دا بنگلہ نا خمار کنا ملی ءِ نشہ کرے انیسہ انیسہ جوانو جٹ اسے آن پد بے سد مسوٹ ہندن خناٹہ دنکے اسے بادشاہ اسینا دربار اٹ دبہ اس شراب نا تنگانٹ، سوچ آتیٹی ترپ الیسہ ساگوان نا پالش کروکا درگہ غا سر مسٹ کہ اسے مہے اس کنے ڈھڈو سلام اس کرے، کنے ڈرائینگ روم اسکان سر کرے۔ اخس کے ڈرائینگ روم نا پاناد اس ہموخہ جاگہ غا دہ پوسکنو سردار اُرا تفنگ کریرہ، غالیچہ غاک ہنداخہ نرم و نازک اسر ہندن لگاکہ ہںوا ٹی بال کننگ اٹ، آجو مست و سر یلہ انگا چرک ہندن ہڑیفیکہ تینے دنکہ آب ءِ کوثر نا خڑکا حور و غلمان تا مہمان اٹ۔
مہے اس پارے میر تول انتئے جِک سلوک اس۔ صوفہ غا توسٹ صفا مین ہناٹ، خنک کنا لگنگ اسر کہ چونڈک اس تینے تینٹ تسوٹ کہ مخوہی مفر زو سما کریٹ تینے آمخی آ سوچ آن کشاٹ انتئے کہ بروکا خوشیک ترڈیسہ کنا پارہ غا بننگ اسر دنکے زیبل آک کنے خمب اٹ النگ کن دو ملوک اُروک اسر۔ اسے وار تو نظر کنا پچ آتیا تما رکشہ ٹی بننگ نا سوب آن کنا پچ آتا استری پناسس جاگہ جاگس پیہن آ پچ آکے مونو لپ لگاسس بھلا ماڑی نا پدین آ سیخا نا شان و شرف ءِ خنیسہ پیشانی آن خید اس یلہ مس ولے زو سوچ اٹ گم و گار مسوٹ انتیے کہ فکر انا جوزہ غاک کور تیانبار ڈُوک لگنگ اسر۔
ناگمان ملی نا درگہ اس خلق ئنا پارہ غا ملنگا، قوم انا ہر بندغ نا شرف آن خنک پدین اسر، چنا بھلا مچا قوم توار اسیا کاٹم تسرہ کنے اوتیا ناز اس وطن تو مہر، طوبے استاک، شیمشاک و گواڑخ آک زیبا غا سنبل و نرگس آک، ہنین آ چرک نا ہنین آ گند آک ہندا تیکان بشام، ہتم، سہیل نا رنگ و خوشبو مچ کنا اسر ولے شراب کباب و بے اولاخ اسٹ میر و معتبر آتا ہستی و مستی تے خناٹہ ہزگار آتا سیگنیس و پراڈو تا لوڑ و دنز اٹ بولڑا مسوٹہ، تینا چٹوک کروکا کوٹو آتا مون اٹ سردار آتا بھلا ماڑی نا مرغنا بالاد تغ آن بٹیسس کنے، شام تمنگ تون سجی تا گند ساگ و دشت انا دال تا مون اٹ است ءِ خوڑت کریکہ ولے خدا مہروان اس بے سما ننا لنگڑی ہم رنگ ایس چاوہ باوہ پیرہ غان اسٹ نا دعا قبول مس، بھلن ریش بزرگ اسیتون ڈوک لگان ہراکے کنے بہشت نا کسر آن ولد کرے زند انا چس آن باخبر مسوٹ مچے دانگ اینگ چک خلکٹ خوشبو و ٹا ٹولی آن پر انگا چرک آک ہراڑے ای توسہ سوٹ کنے کوک و پاڑو ٹی توار کننگ اسر، خنک ءِ موشکاٹ خناٹ مستقبل نا گودی کنے کتی کننگ اس مچے نکے توریٹ توارس خف تیٹی پنا گنوک کپہ تینے بڑینگ بٹ زیبل آتا زیبل آک رنگی آ گلاب آگ نا گام تیان بک النگ کن بشخندہ ءُ، آبشار آک نا مہر اکن لیکو خلنگو گزینی آ چرک آک نا است انا خوشی تیکن چھاپ اٹ سلوکو زیبل آک نا ورناہی ءِ نازیفنگ کن سرونز اٹ لاڈو بنیفنگو۔ ای محسوس کریٹ دا جاگہ نا مست انگا چرک کنا زلف اتون گوازی کریسہ خوشی تالان کننگ اس مہر انا زیبل کنا مونا شرف اٹ جک سلوک اس۔
خوشی تا پھل آک زی پہ زی آ چٹ الکورہ کہ خناٹ کہ جٹ اسے آن پد ڈائیننگ حال اٹ اسے زیباّ چوھک ءُ مسڑ اس ہراکے صاحب نا مہے اس، جوس ئنا گلاس دوٹی کنا خذمت اٹ جک سلوک اس ہنداخہ زیبا اس کہ بے ہریفنگ آن کنا است اٹ دڑا ہندونو پوشاک بیناسس خنک جوس انا گلاس آن ود اونا ڈلہ غا خن تا پیمانہ ٹی سخت مسر ہنینو بشخندہ سے تون جوس آکے شیشہ ئی آ میز آ تخا خشک میوہ غا تا تشت ءِ خڑک کریسہ پارے تانکے صاحب برے داکے گھٹ آ گلم کرک پدی اننگ نا وخت آ مونگی مخی پین زیبا خننگاکہ۔
جوس آن منہ گلم الکٹ عجب ءُ چسس کرے تتوٹ ہرا میوہ نا اسر مننگ کیک ہندا میوہ ءِ زند اٹ گٹ التنٹ، مچا گلاس ءِ تنگنگ تون خنکے کنا توزمی الک، ملی و نت تا کیرغ آن بافس پیشتما جٹ اسیان پد آ ہںو خنی آ زیبل پدی حال اٹ شیر خلیسہ ناچ کریسہ بس دا جار و ٹریک سوٹ اس بیناسس اونا خیسن آ جوڑ تیا بشخندہ تالان اس کلک آک تے کشمیری آ صوف آنبار ٹمکارہ، جوڑک صفا گلاب اسر، پری نا دروشم اٹ مست انگا گڈ انا رنگ اٹ کنا پارہ غا اُراکہ ریشمی آ پوشاکاک اونا جون آن غولوشت الکورہ اونا خن تیان تغ تا خمار پدام الکسس ناز و نخرہ تے ہندن اس دنکے روسی ءُ مسے دونگ ووڈکا نا تنگانے۔
کنا خوڑکا بھاز مہر اٹ توس پارے میر مستاہی کنا ءِ ہرا بھلن ریشی آ بزرگ تینا بزرگی نا برکت اٹ نے دانگ مون تسس او نے آ بھاز مہروان ءِ صاحب آن نیکن بھاز سفارش کریفینے ننا ادارہ غان بیدس نا محب ءِ وطنی و ایمانداری نا گپ آک بھلا شار اٹ ہم بھاز پنی ءُ بھاز زو نی بھلو بندغ اس گچین مریسہ ہندا بھلن ریش بزرگ نا دعا تا برکت اٹ صاحب نے پھل او پرک آتا نیامٹ بٹنگانے۔
دلبر چاوہ قسمت نا دیوی نے آ مہروان مننگے باور بفک نے تینا دا پار ایپار چک خل آجو و مست انگا چرک نا لاڈی نا دامون ایمون ہالو خلنگے۔
میر خن پٹہ خف تو
ہراڑے نا گند الوکا خلق ہراڑے دا پھل تا کچاری
ہراڑے نما جوآن تیان بش الوکا مش تا دنز
ہراڑے گواڑخ رخی تا بننگ نا زباد
ہراڑے نا کٹوک آ خاہوت
ہراڑے دا صبر آ ورنا تا زوراکی
ہراڑے نما ٹُنگ انگا گدانک
ہراڑے عشق ئنا ماڑیک
ہراڑے خاسن نا کلی و کھٹ ئنا تاس
ہراڑے انگلش آ دونگ و شیشہ ئی آ گلاس
ہراڑے نما بے نکان آ بشینک
ہراڑے سجی کواب آتا مڈی آن پر انگا کندوری
میر داٹی اچ شک اف آسودگی نے غم تا گوریچ آن بے سد کننگے
میر بھلن ریش آ بزرگ بھاز زو نے لنگڑی نا لچغ آن چکیسہ کشک
میر داسہ بے اولاخی بے دونگ بے کواب نا عمر کھٹانے
دا ایت آکے بننگ آن میر انا با گوڈس دیر ہنا ہلا۔ چرپ انگا ہڈ آ ایہن ہم ششمورک مچ مریرہ۔
سرکار نا تروکا نعمت آتا دو بننگ نا مڈی ءِ خننگ تون تینا خلق اٹ مہر آن پر انگا گدان قومی روایتی کلچر خاسن خسی خریش و خرود آکے بگ و بزگل آتا لخ اٹ تفوکا چڑینگاتا توارے سور و دغر تا ترڈنگ و مر دامان اٹ تلار آتا باٹغ آن بنوکا شوان تا بانسری نا سرے مدام ہوش آن درے ہراتا سوز اودے لمہ نا مہر آنبار تینا پارہ غا چکاکہ بدر آتا زیباہی و بے مٹ آ مڈی عقل ءِ کنا پریفے۔
کنا ہوش ءِ انگریز نا گٹار و دمبورہ غاک ساز کریر۔ صاحب نا ماڑی ٹی مہے تا زالکار نا شپارک آ دروشم نا زی آ سروکا ریشمی آ پچ آتا خلکنی وڑ وڑ انا خوشبو تیان است لڑزنگٹ تما۔
ہرا روح کے وخت اس سرونز و بانسری نا توار آ گلو آتا پالیز نا خڑکا پرک آنبار بال کریکہ سما اف انتئے دا ندارہ غا تیان مر نرینگ اس۔
وخت اس کے کشت و کشار نا خرن آ بہے تیا کپہ لیٹ کریٹہ زیبل آک مدام ناز تیٹی بزگل ءِ خوافیرہ ہمو بہے تا تیناہی کنے سینہ ٹی خلککہ دیچہ انتیے کنے دا تیان ہم بد بننگ اس۔
اچ سما اف آسودگی تا جٹ اسیٹی انتئے گم مننگٹ
چاوہ بنگ اٹ کاٹم مشوٹ؟
یا کلی اس شراب نا تنگوٹ؟
اگہ داتا جواب اف اٹی اے گڑا انتئے انتئے ٹامبورینگاٹ
سوچ ءُ فکر اٹ غرک سوال آتا گرج برجا اس کہ صاحب نا مہے تیان زیبل اس تینا زیبا غا دو اٹ سریفے کنے پارے میر انت سوچنگس دا سرمئی آ شام دا چانڑدہ نا طوبے دا لاڈی تا ناز و نخرہ دا مچ آ مست انگا رنگ آک راست ءُ تغ اس افس؟
ہل دا خیسن آ گلاس ءِ ملی تینا سبک کر غم تا باریم ءِ مُر چغل ایتے گلم اس تنگاٹ پاریٹ قسم ءِ نا مست انگا آ خن تا نا مستی ٹی سٹنگ و درنگ نا نی کنے ہندنو راز اسیان خبر کریس ہرانا لنگار محنت ہنین ءِ و لاب ہناتے خواریک مہر آن پر ءُ۔
کھٹیا ٹی روتوک ءُ بیڑوک آک تشت اٹ مفت دو بریرہ داتیان بیدس زند بھاز خرین اس ملی آ جمر تفیسس داسہ گمر وار پہ وار ودنگ اس۔ اسے وار آتو بوٹ آتا کڑاپ و کڑیپ نا توار مس صاحب نا زیبا غا مہے عجمب ہلا کنا خڑک آن بش مس پارے میر ادب اٹ تول صاحب بننگے او دا وڑ انا تولنگ آن بد دیک۔
صاحب حال اٹ پترینگا حیران مسوٹ ہمو بھلن ریش آ بزرگ اوڑ تون اوار اس ہرا کے کنے دا ماڑی اسکان سر کریسس ہندا بھلن ریش آ بزرگ صاحب نا مونا بھلو شرف دار اس خننگاکہ صاحب نا جند Graceful Personality ئسے نا خواجہ اس رعب و مر آن پر خننگاکہ غصہ مونا تے تفیسس۔
جک سلیسٹ مونا رُم کریٹ کہ صاحب نا دو ءِ الیو، توفکی ءُ اِرا بندغ سخت توریر کنے، بھلن ریش آ بزرگ اشارہ ٹی پارے صاحب ءِ سلوٹ کر دو ایتا الپیس۔
صاحب تولک نی تولپیس، سوال ہریفک نی جک سلوک جواب ایتیس۔
صاحب کنے آن مچے کشادہ صوفہ غا توس بھلن ریش آ بزرگ اونا خڑکا رعب اٹ نت ءِ نت ئنا زی آ کرے سر پند مسوٹ بھلن ریش آ بزرگ کرامات تون آوار اختیار آن ہم پُر ء۔ دا ادارہ ٹی ضرور بھلو ٹوخر ءُ افسر ئسے۔
توفکی ءُ بندغ اس دوٹی کنا الک صاحب تو مون پہ مون جک سلیفے۔ صاحب ہریفنگ نا بناء کرے۔ بھلن ریش بزرگ کنے آ غور اٹ اُراکہ کہ، ای سبک و سچولی اس کپر۔
صاحب خنک ءِ تینا بیت آنبار کشا پارے غریب و در پہ در اس تو نی رنگ آن خننگیسہ، نہ حال حوال نا لائخ اس، دا بزرگ نا صفا انگا نیت و سفارش نا مون اٹ نے جواب ہم کننگ کپرہ، دانگ بننگ آن مست تینا پوشاک ءِ تو بدل کروسس پین نہ بے شک کباڑی نا پینٹ شرٹ و ٹاہی اس بینوسس۔
کٹوک۔
نا وڑ انا بندغ آکے دا ماڑی نا خڑک آ جکنگ کن ہم الیپنہ۔
رنگ کنا پوشکن مس نت تیٹ طاقت سلیتو۔
ولے خدا خیر ایتے ہندا بزرگ ءِ بھاز ادب اٹ پارے صاحب خلقی ءُ بندغ اسے دنو دیوان زند اٹ خنتنے اولیکو وارے بسونے ہیل کیک۔
صاحب ای ذمہ داری ایتا ہرفیوہ کاریمی ءُ بندغ اسے، تینا قوم اٹ بد خواکے گند اٹ چاہک، گچین ءُ شکاری ئسے، دا لوڑو گوڑ اٹ مست انگا کوک پاڑو کروکا چُک، سیسو، ککوْ، باڑو، و چنڑز آکے دوٹی الیک ننے ٹومبو کا شکرا و خرما تا شکار اونا مشغلہ ءِ ہر وڑ ئنا زور آور آ نہار کے زندہ و سلامت دوہی کیک و ننا دوٹی ایتک۔ سرکش آ چندی نہار تا رند اٹ ننے اوتا کوڈ اسکان سر کرینے، بے کچ شکرا کے بال اٹ خلکونے، ٹپی ٹوری آ ڈونڈ آکے دُپ آتیا بٹینے اینو کہ ننا چڑیا گھر آک آباد ءُ دا تیٹی گیشتر تواری آ بلبل آک اونا دام اٹ الوک ننے دو بسونو۔
صاحب چڑیا گھر آک ننا دا نیک انگا شکاری تا دو آن پر مسونو داسہ تو نن بے توار آ چک آکے ہم پنجرہ غاتیٹی بٹنگ اُن ٹپی ٹوری آ چک آکے وخت وخت اس یلہ کینہ ہرا کے بال کننگ کپسہ گیشتر بیماری نا حالت اٹ پٹ و بیوان تیٹی مرک ئنا گواچی مریرہ۔
کنا ساہ ئنا جت و پت اس کہ دیچہ ایکے صاحب رازی مرے؟
بے شرفی آن کنا دتر خشک مننگ اس ہندن سلوک اسٹ دنکے میہک سردار و نواب آتا خڑکا سلیرہ خُلیس آ است اٹ تمنگ و بے پڑدہی نا ڈکھ آن تینے بچیفنگ کن لڑزہی ءُ توار اسیٹی ہیت کننگ نا ہمت کریٹ پاریٹ صاحب داخس تو کنے نما شرفدار آتا مونا شرف الو ولے نما مرضی ای تو سوچاسٹ دا جار نما چڑیا گھر کے ہندنو ساہدار اتیو کہ داڑان مست اوتا زند پنجرہ غان مر مسونے نہ ڈوک کنگنو نہ دام اٹ نت تخانو۔
دا ہیت ئنا کننگ تون صاحب کنے ہیت کننگ آن تورے۔ جک سلیس بشخندہ کرے، مونا بس بے چکار پیشانی آن کنا بک اس الک ہڑتوما دو تیٹی کنے خمب کرے۔ بھلن ریشی آ بزرگ نا کوپہ غا دو ءٰ تخا پارے نا کشت و کشار نا شونداری ءٰ کس توننگ کپک دا ڈغار اٹ مدام نی میر دسنگس و پوسکنو پوسکنو سردار و نواب آتا برم ہرفنگس۔
بروکا وخت اٹ دا کاریم اٹ نی کل آن بھلا زمیندار مروس سردار آتا بت تراش پاننگوس۔
بھلن ریش آ بزرگ ءِ پارے ارٹمیکو توو ئنا چارمیکو ہفتہ ٹی میر ءِ سردار جوڑ مننگ نا پڑو ءِ دھول او دما مہ تون اعلان کرک دوست دشمن کل خنیر بیست طوفک، شش بے کاغز پوسکنو گاڑی، اسے نوابی ءُ لینڈ کروزر اس، جان تروکو پانزدہ مجاہد، صفت و ثنا غان پرو گڑاس سند و سرٹیفکیٹ، گڑاس بے مٹ ءُ کارڈ میر ءِ تننگے۔
پیشتمنگ آن مست کنا دو ءِ الک ہنا، بھلن ریشی آ بزرگ اونا رند اٹ اوار پیشتما کہ صاحب نا چوھک آ مہے تہٹی اسے زیباؤ مہے اس ناچ کریسہ بس کنے خمب کرے پارے سردار صاحب داسہ چوہ بریسہ کنے لگنگے نا بخت برم کننگ نا پارہ غا روم کننگے۔
ماڑی آن پیشتماٹ گاڑیک بندغ آک توفک آتون اوار سلوک اسر۔ بندغ آتے مچے خوڑت اوراٹ گیشتر کنا خلق انا ورناک اسر ہرا کے مدام شار انا پنی ءُ دُز ئسر، منٹ اس تا ڈرگ مافیا نا باسک ئسر۔
۔ پوسکنو سڑدار اسینا ڈائری آن اقتباس۔