بلوچستان نا مال و مڈیک براہوئی ادب نا رنگ اٹ
نوشت: محبوب شاہ
ارٹمیکو بشخ
دی بلوچستان پوسٹ
اسہ وخت ئسے آن بین الاقوامی قوت تیٹی روس تینے پخیر کرے، ہندا باسن آ سور دیر آکے سینگاپور و چین مل ہلکر، امریکہ گوئے دننگ کن رِنگ اٹ دڑنگ کن تیار سلوکے، چندی پین خرما و کفتار تا خنک جتا سخت او، گوادر ہراکے غریب آ وطن نا زیبا غا مسڑے ہراکے قوم انا شانءِ دا ہمو آزگار آ سور دیرے ہرانا خالی وڑ وڑ انا مچی تیان خواجہ غاک سیر پڈ ءُ، دا ہمو سور دیرے ہرانا نعمت آتیان بیدس فائیو اسٹار ہوٹل آتا کندوریک بے بے ءُ، دا زیبا ملک آتا ضرورت ءِ ہرانا بارو اٹ سردار عطاء اللہ مینگل بیست سال مُست پیشن گوئی کریسس کہ گوادر نا تڈا غا زیبل ءِ دوئی کننگ کن سانڈ آتا جنگ اٹ نن مفت اٹ لتاڑ مرون ولے گوادر نا ساحل و بلوچستان نا وسائل آک انٹرنیشنل قوت آتیکن خیسن نا بیدہ تروکو ککڑ اسیان کم اف۔
داڑتون اوار گوادر براہوئی مزاحمتی ادب اٹ ہم اسے خاص ءُ حیثیت اختیار کرینے۔ ہندن گوادر بلوچی ادب اٹ مبارک قاضی آن ہلیس براہوئی ادب نا مزاحمتی شاعر آتے اسکان قوم انا است ہسونی ءِ تینا شاعری ٹی درشان کرینو۔
ہندن براہوئی ادب اٹ اسے گچین ءُ پن اس خواجہ حمید عزیز آبادی گوادر نا ساحل تون اوار وطن نا وسائل آتا لُٹ و پل ءِ تینا ٹپی آ اُست انا ٹپی لوز آتیٹی دا وڑ بیان کرینے۔ غلیم اس پلانے وطن جاہیدادے کنا تیل گیس ءِ کنا گوادرے حوال اس حمیدے بنف زند اٹی خنو غم تیٹی اٹ و مٹ مادرے دا ہمو مظلوم آ وطن ءِ ہرانا بے مٹ آ نہادی آ قدرتی وسائل آک بھاز کم نہاد آ مولی و گچر نا نرخ اٹ بہا مننگو ہراڑان خواجہ غاک ارب آ ڈالر تا جزیرہ غاتا خواجہ جوڑ مسونو بدر آک بے کچ کھٹیا کننگو۔
ننا مظلوم آ وطن و قوم دے پہ دے پسماندگی و غریبی نا دو آن پد تمنگے، ننا معدنی وسائل آتیٹی خیسن، پیہن، آہن، تیل، گیس، مس، گندھک، کرومائیٹ، بیرائیٹ، جپسم، چونا، پائرامائیٹ، ملگنا ہیٹ، ویرونا، ڈرلومائیٹ، برناٹک، کانگو مریٹ، چیلکو پاہراٹس، راکنگ گولڈ، ٭، فینسی گرینائیٹ، فلورائڈ، میگ نیز، چاکلیٹ، سیلکا سیڈ، ابیاٹس، شیل سر پروٹائن، ریڈ آکر پومس، سلفر، ایگو مرائٹ، بسالٹ، کالکٹ، قریٹنا، بلیک گرنائیٹ، سیسہ، زنگ ٭، یوکو سائیٹ، سنگ مرمر، ریک باجری داکل ءِ وسائل آک بے کچ ءُ وڑ اسیٹی ننا وطن اٹ تالان ءُ۔ دافتیان ملکی خزانہ غاکے کھرب آ ڈالر نا کھٹیا مننگے ولے ننا بزغر ءُ شوان ٹکر اسیکی اِرغ نا سکیرہ جان تینا ڈکنگ کن رینگڑو جوڑہ آسیکن پچ انا خنپسہ کشکوکو لتر اسیکن پریشان ءِ۔ اینو پگہ جہان ٹی ہستین وسائل آتا جنگءِ زیبا غا مسڑ نا زیباہی آمبار ننا ساحل و وسائل آک ننا دشمن ءُ، ہر پارہ غا نہار تا با مگر مچ آمبار خٹءِ ہڑی آ نہاک ورناکے سی پٹ کرینو، بھازاک کوڈ آتا ہفتمیکو تل اٹ گٹءُ، اینو نن اسے ہندنو جہان سیٹی زندہ اُن ہرانا بد ترین آندارہ غاک، دہشت گردی، تباہی، بربادی، بے روزگاری، لنگڑی، ملاسی، بیگواہی، ٹپی ٹوری آ جون تا کسہ غاک ءُ۔
انسانیت سوز آ ویل آتیا جوڑ مروکا ویل آک ننا ہڑدے نا زند انا بشخ جوڑ مسونو، ننا راج انا ہر بندغ ہندا وڑ انا خبر آتا نشئی جوڑ مسونے۔ اگہ دے ہرادے اسکان دا وڑ انا خبر اس ننا خف تیٹی پنپ تو حیرانی ٹی اسے، ایلو آن ہریفنہ خیرے دا منہ دے آن ہچ ءُ مڑاس اچو بیگواہیس اچو جیڑہ، بمب تراک، ہڑتال خلنگ پھلنگ نا حوال اف۔ ایلو ننا راج ہراتم تینا وطن اٹ تینا تعلیمی و سرکاری ادارہ غاتیٹی تعصب نا سیاہ مار ءِ مون پہ مون خنیک یا وطن اٹ خاخر نا زراب اٹ تینا راج او وطن نا ارمانکے ہشنگ آ خنک تو وطن نا ہر ورنا خاخر نا باسنی ءِ تینا اُست اٹ محسوس کیک۔ داڑتون اوار براہوئی ادب نا مزاحمتی شاعراک مدام ظلم و جبر و لُٹ و پل انا داستانکے مزاحمتی شاعری ٹی بیان کرینو۔ مننگ کیک مزاحمتی ادب زور آور آتا زوراکی ءِ توننگ کپ ولے زور آورے اخلاقی و فلسفہ سیٹی برانز تروکو لہجہ سیٹی سبخ ضرور ایتک۔
ننا اینو نا نوشتہ کار، ننا شاعر دا کوشست ءِ ضرور کرینے کہ نن زندہ او راج اسے اون پین نہ تینا توارے براہوئی بولی اٹ جہان اسکان سر کننگ کن مدام ہر وڑ انا جہد اٹ بشخ ہلون حالانکہ جہان نا بھاز ملک آتیٹی مزاحمتی شاعر آکے تینا حق خواہںوکا توارے نوشت اٹ ہتوکا کے گٹو کرینو، اوتا باکے سختءُ دسک اسٹی گنڈانو۔ اوتیٹی چندی خاخر دسوکا شاعر آکے سم اٹ خلنگانے، اوتا چنا نیاڑی تا خنک کل زندہ خڑینکی مسونو، نن ہم اسے ہندنو وطن اسینا مظلوم ءُ راج اسے آن اُن، ننا راج و وطن آ ہراتم امر ءُ ویل اس تمانے براہوئی ادب نا شاعر آک کم تعداد اٹ ولے جوزئی آ ورنا تا ہمت ءِ ترند کننگ کن شاعری نا جوکے رنگی کرینو۔ مزاحمتی ادب نا دیوان اٹ ورنا تا کہوکا جوزہ غاک ولدا زندہ مسونو ولے اینو اسے وار ولدا وطن نا زیبائی ہتم نو موسمء باوہ پیرئی آ ربیدگ، ننا رواج نا رنگ آتا نشان گم مننگے، دیر تپ سو تڑوکا گوریج ظلم و جبر انا تہوک دنا کمک اٹ چکنگو، چکل و جو کے دیر بارفنگے۔ زیبا غا ورنا تا خیسن و پیہن مون انتئے سوزہ رنگ ہڑسینگنگے، خلق آک انتئے پوٹو مسونو، بہے و بوچ ءِ دیر ہشانے، ہتم نا موسم انتئے سہیل اٹ بدل مسونے، براہوئی مزاحمتی ادب نا بارو اٹ پارہ کہ داتا شاعر آتا لہجہ بھاز خرین ءِ ولے داہم درست ءِ کہ ہچ ءُ انسان اس پیدائشی خرین مفک بلکن چاگردی حالیت آک، ریاستی ظلم و جبر، لنگڑی و ملاسی ریاستی نا انصافی نا وجہ غا بندغ خرین مریک۔ دا ہمو وطن ءِ ہرانا گیس ملک انا ہر گلی کوچہ اسکان سرمسونے ولے سوئی نا جند دا نعمت آن ناولدء۔ناولدء دا ہمو وطن ءِ ہرانا مش تا تل اٹ ایٹمی تراک کننگا، اونا سبب اٹ ملک ایٹمی طاقت جوڑ مس ولے چاغی نا مخلوقءِ دانا بدل اٹ کینسر نا بیماری دو بس۔دا ہمو وطن ءِ ہرانا دامان آن تیل ئنا جوک پاش کننگو ولے کوہلو نا مخلوق جکہ نا شربت، اِرغ آ خلیرہ کنیرہ۔ دا ہمو وطن ءِ ہرانا خرن آ ڈغار ہراکے لنگڑی و بزگی نا تہوش اٹ بارنگے دا ہمو ڈغارے شہے مرید و حانی نا بارو اٹ پارہ تاکہ دنیا استء شہے مرید مستء دا ہمو ڈغار ہرانا بارو اٹ براہوئی مزاحمتی ادب نا بے مٹ آ شاعر ڈاکٹر سنی پارینے؛
ڈیرہ بگٹی چاغے خڷ
اے کوہلو نن کہ آسی خڷ
اے یات اس چکاکر بلا نا
پاؤ تسر داڑے مڷ اے
دی بلوچستان پوسٹ : دا نوشت اٹ ساڑی ہیت و خیال آک نوشتوک نا جند ئنا ءُ، دی بلوچستان پوسٹ میڈیا نیٹ ورک نا دا ہیت آتے مَننگ الّمی اَف و نئے کن دا ادارہ نا پالیسی تا درشانی ءِ کیک۔