فکر ئنا خواجہ، کراکر
نوشت: ماجد ماجدی
دی بلوچستان پوسٹ
تاریخ تینا پنہ غاتیا امو خواجہ غاتے امو فکر آتے جاگہ ایتک ہرافک اول تینے پو مسنو تینا راج ءِ پو مسنو تینا ڈے و تینا ڈے نا باتی تا دڑد و ارمان تے پو مسنو، او تینے تینا راج کن ندر کرینو وقف کرینو۔
پارہ کہ راہشون امو مریک ہرا تینا راج ئنا ڈکھ و غم او تینا زی آ مروکا جبر ءِ پو مرے، تینا راج ئنا کل ویل آتیان واخب مرے پدی او تینا راج ئنا ہندا شیفی بڑزی تیا سوچ خلے دافتا ایسری کن گام اس ارفے ہراٹی اودے وڑ وڑ ئنا تکلیف تون مون تننگ مرے واہم او اوفتو مون ایتے تینا راج ڈیہہ ءِ خوش و آسودہ کے۔
ہندن بقول ءِ فلسفی سپانی نوزا کہ زانتکار صاحب علم وختس کسپک اونا روح و اونا علم زندہ سلرہ، ہندن اونا دانائی تاریخ اس جوڑ کیک۔
تو اینو نوزا نا دا قول نا زیا ٹک خلیسہ نن دا پاننگ کینہ کہ براہوئی زبان ادب و سیاست ئٹ کفایت کرار نا اسہ بھلو کڑد و عمل اس پن اس مسنے کہ داسہ اینو کفایت کرار ننتون افک تو اونا علم، اونا روح، اونا سوچ ننتون سلامت و زندہ ءِ، اینو ہم اونا فکر سوچ زندہ ءِ۔
کفایت کرار امو ورنا ئس ہرا اسیکہ تینا زیا ٹَک خلک تینے پو مس علم و ادب دوئی کرے وختس او شعوری پڑا گام تخا گڑا او راج آن گلہ دار مس، راج نا بے انصافی تے خنا، دھوکہ فراڈ چم تے، پدی اسہ کنڈآن راج نا جندنا بے احساسی ءِ خنا تیناتن گلہ دار مس ایلو پارہ غان تینا راج ئنا ڈکھ و غم تا اودے درک مس او تینا راج ئٹ ساڑی مروکا ظلم و ستم زوراکی، ظالم نا ظالمی، لُٹ و پل، بے احساسی، بے مہری، بے قدری، بے زانتی و بے چکاری، بے مونی تے خنا گڑا اودے ہندا ویل آک پلویڑ کریر ہرافتن اونا جون و روح دڑدی مسر، ہندا دڑداک اودے وختس ہم خوش تخنگ کن التورہ ، او دڑدآتے خنا محسوس کرے اوفتا شاعری نا دروشم ئٹ مون ہتنگ ءِ مون کرے۔
کفایت کرار دیر ئس؟ او انت ہرا وڑ نا سوچ تخاکہ؟
اونا نظریہ فکر لاشعور انت ئس؟ اگاں دا کُل گڑاتے نن پو مننگ خوانہ گڑا نن اونا تخلیق آتے خوانن، اونا براہوئی زبان ئٹ اسہ شاعری مجموعہ اس شینک مسنے ہرا بالاد نا پن ئٹ ءِ ہندن اونا ارٹمی کتاب شاعری نا بلوچی ٹی ءِ ہرا ظلم ءِ جمبر نا پنٹ ءِ۔
اونا نوشتوک کتاباک ظلم ءِ جمبر او بالاد تاریخ نا بشخ اس جوڑ مسنو، ہرافتے نن خوانن گڑا نن اونا فکر نظریہ ءِ پو مرینہ۔
بالاد ئٹ کرار ہندنو شاعری کرینے ہرا تینا شاعری ٹی تینا راج نا ارمان تیکن اوغانے، راج آن گلہ دار ءِ، راج نا بے مونی تیان گلہ دار ءِ، کرار اندن انگا بھلا بھلا بحر تیٹی اندنو شاعری کرینے ہرا اینو نا جوان جوان انگا شاعراآک اوفتا زی آ ٹک خلیرہ، اونا شاعری نا اسلوب ءِ بھازا شاعک تینا کننگ ئٹی اریر، اونا شاعری نا کُل بشخ تینا راج ءُ تینا وطن، تینا راج نا ڈکھ ءِ، اندن اونا شاعری زیات تر رومانوی وڑ ئٹ خننگک، او پری پلان ئٹ تینا شاعری ءِ دُن تخانے، کرار نا فکر ءِ سرجم امو وختا پو مرینہ ہراوخت نن اودے چٹ جوان وڑاٹ خواننِ داڑے اونا فکر و گشاد ءِ پو مننگ کن اونا گڑاس بند
او ہوئیکو اسیٹی پاہک کہ:
لمہ مس بے سار
خلنگا سم تیٹ
اونا ورنا غا مار
او داڑے تینا شاعری ٹی تینا راج نا زی آ مروکا جبر نا خلاف توار ارفینے کہ لمہ اسے نا مار سم تیٹ خلنگکم بے گناہ بے بیگواہ مریک، او پاہک ڈیہہ نا باتی تے لمہ غاتا ماتے کہ ظالم نا حق دیک سم تیٹ خلیک کسفک شہید کیک، ہرافتن اوفتا لمہ غاک اوفتا دڑد آتیان ساندہ خڑینک شولرہ۔
ارٹمی جاگہ آ او پاہک:
بلا تیان انداخہ گلہ ءِ تینا
جوڑتے ءَ ہرا ہیتاکو استا تیٹ افس
یعنی او داڑے تینا راج ئنا سڑدار نواب ٹکری ملک و میر آتیان اندا گلہ ءِ کرینے کہ اوفک قول و فعل نا تضاد و ہراوڑ اوفتا ہیتاکو او وڑ اوفتا سوچ آک افس یعنی داڑے او غلام انگا راج ءِ راج نا باتی تے نسخان تروکا سڑدار تے نشان کرسہ پارینے۔ دا شیئر ءِ مستی پو مننگ کن نم مچا شیئر ءِ خوانبو پو مریرے۔
پین جاگہ ئسے آ نوشتہ کرینے:
امر دا شار ئٹی بندغ اتون دن مخنگ ئٹ زندگی کیسہ کرار ای نے آ حیران اٹ
بدآتے دشمن آنے جان و جی کیسہ مدام تینتون نی بدی کیسہ کرار ای نے آ حیران اٹ
اونا دا بندے پو مننگ کن نم ٹَک خلبو۔ او پاہک دا راج ئٹ ہر بندغ اسہ ایلو نا دشمنی ءِ خواہک بدی ءِ خواہک بد انگاتون امر زند کیسہ کرار ای حیران اٹ، او پاہک ہرافک داڑے دروغ گو فسادی دشمن، بے مہر و بے احساس ءُ واہم نی اوفتیان مدام زند کیسہ ہرافک نے دڑد وغم ایترہ واہم اوفتے جان و جی کیسہ مدام اوفتے خوشی تیسہ کرار نے آ ای حیران اٹ۔
کفایت کرار نا سوچ و فکر اونا نوشت آتے مچ آ خواننگ آن پد نن دا پاننگ کینہ کرار اسہ گچینو راست پاروکو ایماندار، ڈیہہ و ڈیہہ نا باتی تون مخلص ءُ فکر اس مسنے ہرا تینا نن و دے ءِ راج ئنا پن آ ندر کریسہ ڈے ئٹ مروکا ہر شیفی بڑزی آ توار ارفیسہ کرے، تخلیق کرے، اینو ہم براہوئی زبان نا کل ادیب آک بائدے کرار نا شاعری تے خوانر اوفتا فنی فکری دروشم ءِ مونا ہتیر، اونا نوشت شاعری آ تینا تنقیدی جاچ ہلیر تانکہ اونا سوچ فکر مدامی پوسکنا ورنا تا مونا برے اونا امو فکر سوگو و سلامت سلے ہراڑن کرار نا نظریہ سوچ وختس گار مف۔
خاچنگ ئٹی دانن تہ تہاری مر مفک
نازانتی و خن تو
رنگ وگاری تو مرمفک
کرار
دی بلوچستان پوسٹ : دا نوشت اٹ ساڑی ہیت و خیال آک نوشتوک نا جند ئنا ءُ، دی بلوچستان پوسٹ میڈیا نیٹ ورک نا دا ہیت آتے مَننگ الّمی اَف و نئے کن دا ادارہ نا پالیسی تا درشانی ءِ کیک