ایسری آخہ بناء
نوشت: برزکوہی | مٹ: سمیہ بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ
ہچ ءُ ناجوڑی اس بے علاج اف بلکن داسکان اونا درمان پٹنگ متنے، ہچ ءُ ویل اس ایسر مفروک اف بلکن داسکان اونا اسیری آ سرمننگ متنے۔ تدوکا وخت اٹی ہرا‘ ناجوڑی تا یا سائنسی و چاگردی ویل آتا قطعیت تون اوار دراخ مفروک یا ایسر مفروک گوندنگانو اینو اوفک مننگ کروک لکیر نا تیٹی خننگرا، و اینو بھاز بندغی ویل آک اریر، ہرافتا مننگ کروک بندغی وخت آن پیشن خننگک، ولے ڈھکوک اف کہ پگہ او ہم بندغ نا دوٹی خننگہ۔ فرخ انت ءِ، اسہ ویل ئسے سرمریسہ سلینگ، دا کسر نا خل تا مر مننگ ءِ نئے مروک گوندسہ یخ تفنگ ئٹ و دا خل ٹی پیشانی ءِ ڈک تریسہ دادے پرغنگ و مونی گدرینگ ٹی؟ بیرہ جستجو، اُست ئٹ کاریم کننگ، تیوہ کوشست و مستقل مزاجی۔ بیرہ خنتے بند کننگ، یخین کننگ و رَندے ہلنگ بھاز اَف۔ اسہ ویل ئنا سوچ و دانا ایسری نا اوننگ نا وڑ ڈول، ٹک بھاز آ گڑاتا فیصلہ کیک۔ اندا خاتر اسہ جاگہ غا مننگ آن بیدس ہم اِرا سوچ اسہ جاگہ غا مننگ کپسہ۔ اندن ہمو اسہ ہند جاگہ ئس پوسکنی نا بناء و ایسری مننگ کیک۔
نن بلوچ آک تینا آجوئی نا بھاز مرغنو جدوجہد اس کننگ اُن، دا بد انگا سال آتیٹ شیفی بڑزی و بڑزی شیفی تیان گدرینگسہ بسونن، بھلو سرسوبی اس دادے کہ تحریک زندہ ءِ و قوم ارے و تیوہ آتیان بھلا سوج دادے کہ ننا جنگ دوشہ سیڑھی نا گوازی نا وڑ ءِ، اسہ بڑزی ئسے دوئی کریسہ کائک، ولے واپس گواچی مریک شیف بریک و پدا خواری کریسہ بڑز ہنوئی مریک۔ آخر نن انتئے بچسہ سد آ سرمفنہ؟ آخر او ہرا خواست ءِ، ہرادے ایسر کننگ کپنہ، ہرا‘ ردی ءِ نن وار وار آ کننگن، ہرا نیستی ءِ نن اونا پوروی ءِ داخہ سال ءِ کننگ کپنہ؟
اگہ ای گواچن نا کنڈ ءِ ہلیو مُست ئنا ڈھول ءِ خلیسہ کیو ہمو‘ راگنی ء ِ پاریسہ گُٹ ءِ تینا خلاس کننگ نا کوشت کروٹ کہ خواجہ ننے جہانی امنائی دوئی اف اندا خاتر، ولے خواجہ تینا آجوئی نا ذمہ وار نی تینٹ اُس، جہان اف۔ بلوچ آتا آبادی کم و تالان ءِ، خواجہ اندا کم آبادی نا اخس فیصد نی اوار کننگ کرینوس؟ سردار‘ دز ءِ، مڈل کلاس غدار ءِ، خواجہ دن تو اف کہ تپہ تپہ نا گوازی ءِ کریسہ تینا بے لائخی نا ڈھیر ءِ پین کس ئسے نا زی آ شاغنگ کن نت دو خلنگ اُس؟ جی دشمن بھاز ظالم و غیر مہذب ءِ، خواجہ دشمن و مہذب؟ جہان نا اسہ قوم ئسے نا مون آ جنگ ئٹ مہذب و رحم دل دشمن اسیتون تمانے؟ جی قوم ٹی خواننگ و شعور نا کمبوتی ءِ، سہی خواجہ داڑان مالو بیرہ ہمو قوم آک آجوئی دوئی مسونو ہرا جامعات آتیٹ خواننگ ایسر کروک ئسر؟ اگہ نہ گڑا مچے سوچ خلبو کہ دا دنا کاریم مریک، پاننگ و روماغنگ کہ انتئے قوم ءِ آزات مروئی ءِ؟
یعنی نن زیات ہڑاند سرپد مریسہ ہرافتا شئر ءِ خلیسہ مسونہ، گواچن ئٹ او ویل آک پک ءُ، اندن ءُ ویل ہرافتا کم و ود جہان ٹی بش مروکا ہر اسہ تحریک ءِ مون تروئی تمانے، ولے او تحریک ءِ توروکا ہڑاند آک افس۔ گڑا او ہڑاند انت ئسے؟ انت ءُ ننا ویل آک ہرافتا داسکان ایسر کننگ نا خواست ءِ؟ داڑا بھاز کاٹم خلنگ نا، تھیسز نوشتہ کننگ نا خواست اف، بس دیخہ خوڑتی ئٹ سوچنگ نا خواست ءِ۔ جہان نا ہر تحریک اسیکہ سرحالی مریک، اسہ نظریہ و خیال ئس مریک، ہرا بندغ آتا اسہ ٹولی نا اسٹ آ مفاد کن مریک۔ پدا خواست مروک ہدف آتا دوئی کننگ کن، دا سرحال ء ِ معروضی گواچن تون تفنگک۔ زیات آن زیات تینے آن بھار ءُ یا تینا ہم سوچ انگا بندغ آتے اوار کیرا، اوفتے منظم کیرہ، پین ہم سوچ ودی کننگک۔ دا اسہ طاغت اسیٹی بدل کننگک، و بندغ آتے دا مچی و اوفتا کوشست، و دافتا کوشست آتا نتیجہ غاتے اسہ جاہ کریسہ اسہ اجتماعی دروشم ئس تننگک۔ یعنی جتا جتا نزور انگا بندغ آک مشین نا بشخ آتیان بھار مچ مریسہ اسہ بھاز بھلو طاغتی مشین ئسے نا دروشم اٹ بریرہ۔ و خواست مروک ہدف آتے دوئی کننگک۔ دا مچ عمل آتے آسان لوز اتیٹ تنظیم و تنظیم کاری پننگک۔ و نن اندن کٹفنگ اُن۔ نن پنہ غاتیا تنظیم المی جوڑ کرینن، و اوڑان انداوڑ نا گڑاک ہم المی برجاہ ءُ، ولے نن گواچن ءُ تنظیم ئس جوڑ کننگ آ بے سوب مسونن۔
نن تون ہڷ و تور ہرا تنظیمی دعوہ غاک ساڑی ءُ، او گڑا نیم قبائلی مزاج تخوک ساخت ئٹی ءُ، ہرادے زیبا ءُ راہ بند و پن تریسہ تنظیم پاننگا، یا بست و بند پاکستان نا سیاسی جماعت آتا نقل کروکا مِٹو جماعت آک ءُ۔ ہرا نام نہاد پاکستانی سیاسی جماعت آتا وڑٹ نقل ءِ کننگو، او تیوہ آتا سیالی انگریز آتا دور ئنا مسلم لیگ آن ہلیس اینو اسکان فوجی اسٹبلشمنٹ تون رسینگک، ہرافتا ساخت و فطرت نا لڑ بند اندن ءِ کہ او ہچو وخت ئس ”اسٹیٹس“ ء ِ چیلنج کننگ کتوس و ہرا وخت او خطرناک ہد اسکان مونی کائے گڑا او تینا باریم آن تینٹ تمیسہ لخ مخ مریر۔
اینو ہرا بھاز آ چنکا بھلا ویل آتے ہڑاند سر پد مریسہ مونا اتیرہ، دا تیوہ آ ویل آتا بنماس اف بلکن اصل ویل ئنا بدن نا ترکوک آ ٹول آک ءُ۔ گواچنی و سوگوی مفرنگ نا سوب آن بھاز اندن ءُ ویل ودی مریک ہرافتے ودی مروئی اف و بھاز اندن ءُ ویل ودیسہ اندن بھلن مریسہ بے درمان مریرا، بائد ہرافک موقع آ ایسر مریر۔
اینو ہرافک ویل پاننگرہ،وختس او ویل پاننگ یا ویل آتا پٹنگ نا کوشست آن زیات ذمہ واری تیان مون ہڑسنگ، دُو ارفنگ و لائخی نا کمبوتی خننگک۔ اگہ نم دُن سرپد مریرے کہ پیشن نا ملک آتا امنائی تحریک نا سرسوبی کن انداخس المی ءِ، گڑا‘ دادے اسہ سوگو ءُ تنظیم ئس ہلنگ کیک۔ تالان و سرگڑدان ٹولی ءِ کس بئے شاغپک۔ بھاز آتا باہ آن دا ہیت ءِ بنگونن کہ خواجہ نن تو وسائل اف اندا خاتر نن تینا بھاز آ سنگت آتے توننگ کپنہ، اندا سوب اسٹ ارٹ داکا ایکا سلاء بٹیسہ کیرا۔ داکان بھلو تنظیمی بے سوبی نا و ہچو شاہدی اس مننگ کپک کہ نن اسہ گچین ءُ کچ ئسے آن گڈ ہمو رضاکار آتے توننگ آن دو ارفوک مسونن، ہرا تینا ساہ ءِ گوری کننگ آن خیالداری کپسہ، گڑا پین سرسوج سلیک کہ گواچنی ہڑاند آک انت ءِ؟
اسہ باسک ئسے نا کُن خور آن ہلیس جنگی یا سیاسی ہڷ تس اسکان، جہانی امنائی آن الیس تینا قوم ئنا امنائی اسکان، تینا خیالداری آن ہلیس تینا قوم ئنا خیالداری اسکان، وسائل ودی کننگ آن ہلیس بندغی طاغت ء ِمچ کننگ اسکان۔ دا تیوہ آک تنظیم نا ذمہ واری مریرہ۔ اگہ نم اسہ سوب ئسے آن دا ویل آتے مر کننگ کپیرے گڑا نی لائخ افیس و اگہ نی برجاہ ویل آتے ایسر کننگ ئٹ سرسوب مننگ افیس گڑا نیتون تنظیم اف۔
ننا ویل دادے کہ نن گواچن آ تنظیم نا گمان آن ساخت و رنگ جوڑ کیرہ، ولے ننا مزاج دائسکان نیم قبائلی و پاکستانی سیاست آن پلیت مروک ءِ۔ اندا سوب ننا شاغوکا تنظیم دیخہ مونی ہنیسہ، اسہ جتاو قبیلہ اس جوڑ مریرا، واپس دانا سردار۔
دادے امر بدل کین؟ تیوہ آتیان مُست، ہرکس دا ہیت و چم بازی آن پیشن مرے کہ نن تون مقدس تنظیم ئسے و ای پیغمبری سفت تخوک راہشون و سالار اُٹ۔ تینا خیالی جنت آن پیشن مریسہ ویل ءِ مننگے کہ ننتون ہچ ءُ گواچن تنظیم اف، ہرا وخت دا ہیت آ امنائی مرے، گڑا دا ویل آ خوڑتی ئٹ اوننگ مرے کہ ہفتاد ءُ دو سال اٹ جوڑ کروکا ننا درزن آ ہورک آ تنظیم انتے جوڑ متور و داڑان گُڈ تینا نِزوری ءِ اموڑے تخیسہ، امو ہند آن بناء کین۔ نی ہراڑے کنس اودے تینا انتہاء آخہ بناء جوڑ کبو۔
دی بلوچستان پوسٹ: دا نوشت اٹ ساڑی ہیت و خیال آک نوشتوک نا جند ئنا ءُ، دی بلوچستان پوسٹ میڈیا نیٹ ورک نا دا ہیت آتے مَننگ الّمی اَف و نئے کن دا ادارہ نا پالیسی تا درشانی ءِ کیک